اسلام

در جواب پیام‌هایی که ما را تشویق می‌کنند به جای خرج در دستگاه امام حسین(ع) به کارهای خیر دیگر بپردازیم
به جای نذری به فقرا کمک کنیم؟!
مائده کاشیان :
«به جای این همه هزینه در هیئت‌های محرم، به فقرا کمک کنیم تا خدا نکند چشم پدری از شرمندگی گریان باشد.» شاید شما هم این روزها با پیام‌هایی با محتواهای اینچنینی مواجه شده باشید. پیام‌هایی که در حاضر دارند ما را به انجام یک کار خیر دعوت می‌کنند ولی در پشت ماجرا ما را از یک کار خیر دیگر باز می‌دارند.

راستش وقتی این پیام را دیدم، دو تا سوال در ذهنم ایجاد شد. اول اینکه چرا افرادی که این پیام‌ها را می‌فرستند تنها در مواقع خاصی مثل محرم، شب‌های قدر و کلا درست سر به زنگاه اتفاقات مذهبی یادشان می‌آید که کمک به فقرا و نیازمندان لازم است و مگر مثلا یک ماه قبل هیچ پدر فقیری شرمنده بچه‌اش نبوده؟! سوال دوم این‌که چرا در این تشویق‌ها آن کاری که همیشه نباید بکنیم و در عوضش قرار است مثلا به فقرا کمک کنیم، یک مستحب یا واجب دینی است و من خودم هیچ وقت پیامی ندیدم که گفته باشد مهمانی آنچنانی نگیریم و به فقرا کمک کنیم یا سفر آنتالیا نرویم و برای دانش آموزان لوازم التحریر بخریم. و این دو سوال باعث می‌شود بعضی وقت‌ها فکر کنم افرادی که این پیام‌ها را می‌دهند، کلا دین را قبول ندارند و شاید در حالت حادتر، دشمن دین هستند و از دینداری مردم رنج می‌برند.

البته این حرف‌ها که گفتم باعث نشد که اصل موضوع را فراموش کنم، و در ادامه دلایلی دارم برای این‌که چرا نباید به این پیام‌ها توجهی کرد.

1. اساسا نذری دادن و کمک به فقرا با هم منافاتی ندارند و هر دوتا لازم هستند، از طرف دیگر نذری خودش نوعی کمک اقتصادی به فقرا هم می‌تواند باشد، نه تنها در این روز و شب‌ها، بلکه در تمام سال گروه‌هایی مسئول رساندن نذری‌ها به دست نیازمندان هستند و من به جرات می‌توانم بگویم در همین شهر خودمان در تاسوعا و عاشورا و روزهای مشابه آن، هیچ گرسنه‌ای نیست که از خانه به نیت غذا بیرون برود و سر سفره امام حسین(ع) سیر نشود.

2. نمی‌خواهم خیلی آرمان گرا باشم و احتمالا شما هم با افرادی برخورد کرده‌اید که به خاطر شام به هیئت می‌روند. ولی مگر این بد است؟! یعنی آن فرد کلا نرود هیئت بهتر است یا این‌که به هر بهانه‌ای برود هیئت و در معرض کلی حس و فکر خوب قرار بگیرد. خیلی‌ها را داشته‌ایم که در همین مراسم‌ها و سخنرانی‌ها راه زندگی‌شان را پیدا کرده‌اند، هر چند ممکن است از اول بنا نداشته‌اند به خاطر سخنرانی به هیئت بروند.

3. این نذری دادن‌ها خیلی وقت‌ها کار مردم را برای شرکت در مراسم عزا و روضه راحت می‌کند. مثلا مادری که می‌داند مسجد محل‌شان بعد از مراسم شام می‌دهد، دیگر خیالش راحت است که لازم نیست از سر شب برود در آشپزخانه و برای پسرش شام درست کند تا شب بخورد، همان شام هیئت را می‌گیرد و می‌برد برایش.

4. این نذری‌ها فقط برای آدم بزرگ‌ها که نیست، بچه‌ها هم از آن می‌خورند و در ذهن‌شان یک خاطره خوب از محرم و مجلس تعزیه امام حسین(ع) شکل می‌گیرد. من خودم آن زمان‌ها که بچه‌تر بودم محرم را به خاطر نذری‌هایش دوست داشتم اصلا انگار طعم غذایش با همه غذاها فرق می‌کرد. همین شیرینی کوچک باعث شد تا دور و بر هیئت‌های امام حسین بچرخم کم‌کم درک کنم که اصل ماجرا از چه قرار است.

5. وقتی کسی سفره می‌اندازد و نذری می‌دهد، بقیه هم تشویق به انجام کار خیر می‌شوند و مصداق «….فاستبقوا الخیرات» (در نیکی‌ها و اعمال خیر بر یکدیگر سبقت جویید) که در آیه148سوره بقره آمده، می‌شوند.

6. به بهانه این نذری‌ها همه افراد از ثروتمندان گرفته تا نیازمندان در کنار همدیگر، پای یک سفره می‌نشینند و عزت نفس فقرا هم حفظ می‌شود.

7. این مورد اعتقاد من است یک مقداری دلی است؛کلا غذای امام حسین(ع) به جسم و جان برکت می‌دهد.

خلاصه این‌که من منکر این نیستم که در بعضی از نذری‌ها ممکن است اسراف ‌شود یا شکل آن درست نباشد ولی ای کاش به جای قضاوت کردن در مورد افراد و زیر سوال بردن اعتقادات مردم، بدون غرض، هر دو کار خیر را سرجای خود ببینیم و آن‌ها را جایگزین یکدیگر نکنیم.